مسئولیت تبعی دولت در جبران ضرر‌‌های بلا جبران وارده به شهروندان

author

  • سید محمد حسینی استادیار دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
Abstract:

چکیده قربانیان جرایم و یا به طور کلی زیان دیدگان اکثرا قادر نیستند به راحتی خسارت خود را از فاعلین افعال زیان بار وصول نمایند.  بیشتر نظام‌‌های حقوقی دولت را مسئول دانسته‌اند تا به قایم مقامی ‌از عاملین ورود ضرر خسارت قربانیان را جبران نماید. در بدو امر مسئولیت تبعی دولت ظاهرا با ایراد معارضه با  اصل شخصی بودن مسئولیت که براساس آن هر کس مسئول افعال خویش است روبرو است. این ایراد با دو استدلال قابل رفع است. یکی این که دولت‌‌ها موظف به اجرای عدالت اجتماعی و تعلیم و تربیت صحیح اتباع خویشند و بروز فعل زیان بار از ناحیه افراد  و رشد و نمو جانیان و عاملین ورود ضرر نتیجه  قصور دولت از ایفای این وظیفه خطیر خویش است لذا  مسئولیت تبعی او مسئولیت در قبال فعل خویش است و تعارضی با اصل شخصی بودن مسئولیت ندارد.[1] دوم این که دولت در راستای ارایه‌ی خدمات رفاهی اجتماعی  صرفا با در دست داشتن امکانات جامع خود با ایجاد مکانیزم‌‌های خدمت رسانی و تعاونی‌‌های مردمی ‌‌و یا بیمه‌‌های اجباری و ... صرفا پرداخت غرامت را تسهیل می‌کند بدون این که خود راسا خسارت ناشی از افعال و رفتار دیگران را به عهده گیرد. مفروق از توجیهات دوگانه فوق مسئولیت تبعی دولت مبتنی بر قواعد و مقررات مصوب و مصرح داخلی و بین المللی است. در نظام حقوقی اسلام نیز مسئولیت تبعی زمام دار باتکای مصرحات منابع معتبر فقهی مورد تاکید واقع شده است. در روند تحول حقوق ایران در سال‌‌های اخیر به نحو پراکند‌های مسئولیت تبعی دولت پذیرفته شده است. در راستای تحول و اعتلای حقوق عمومی‌ لازم است مسئولیت تبعی دولت بسط یافته و برای اجرای آن نظام‌‌های اداری و قضایی مستقلی تاسیس گردد.   [1].در این صورت مسئولیت دولت بعنوان یک شخصیت حقوقی مسئولیت ذاتی است و از آنجا که  به واسطه فعل شهروند بار میشود مسئولیت تبعی نامیده میشود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعهد به جبران خسارت دولت در برابر فرد در حقوق مسئولیت بین المللی دولت

در نظام حقوق  بین‌الملل فرد در چارچوب قواعد اولیه صاحب حق بوده و دولت‌ها در برابر فرد تعهدات اولیه‌ای را به‌ویژه در زمینة حقوق بشر و حقوق بشردوستانه پذیرفته‌اند. در صورت نقض این تعهدات، بر اساس قواعد خاص معاهده‌ای و نیز قواعد عام مسئولیت  بین‌المللی، از جمله قاعدة عرفی جبران خسارت، تعهد به جبران خسارت دولت مسئول در برابر فرد نیز استقرار می‌یابد. آرای دیوان بین‌المللی دادگستری و طرح مسئولیت بین‌...

full text

خصوصی‌سازی مسئولیت در جبران خسارات زیست‌محیطی؛ گذار از مسئولیت بین‌المللی دولت به مسئولیت متصدیان خصوصی فعالیت‌های خطرناک

مطابق با رویکرد سنتی حقوق عمومی، عمدتاً مسئولیت بین‌المللی ناشی از خسارات زیست‌محیطی بر عهدۀ دولت‌ها قرار می‌گرفت. لیکن از آنجا که برخی از خسارات زیست‌محیطی  ناشی از فعالیت بخش خصوصی است، محدود کردن مسئولیت بین‌المللی ناشی از خسارات زیست‌محیطی  به دولت‌ها موجب عدم پاسخگویی به موارد زیادی از خسارات زیست‌محیطی می‌شود. ازاین‌رو یکی از تحولات بسیار مثبتی که در عرصۀ مسئولیت بین‌المللی ناشی از خسارات ...

full text

تعهد به جبران خسارت دولت در برابر فرد در حقوق مسئولیت بین المللی دولت

در نظام حقوق  بین الملل فرد در چارچوب قواعد اولیه صاحب حق بوده و دولت ها در برابر فرد تعهدات اولیه ای را به ویژه در زمینة حقوق بشر و حقوق بشردوستانه پذیرفته اند. در صورت نقض این تعهدات، بر اساس قواعد خاص معاهده ای و نیز قواعد عام مسئولیت  بین المللی، از جمله قاعدة عرفی جبران خسارت، تعهد به جبران خسارت دولت مسئول در برابر فرد نیز استقرار می یابد. آرای دیوان بین المللی دادگستری و طرح مسئولیت بین ...

full text

جبران پذیری خسارات وارده به محیط زیست

محیط زیست یکی از نعمات خداوند است که اختصاص به یک نسل ندارد بلکه متعلق به همه بشریت در تمام اعصار می باشد. یک حیات ذی شعور و تسبیح گوی خداوند متعال؛ این نگاه نگاهی رفیع توام با احترام نسبت به محیط زیست است. با وجود تمام تلاش های بازدارنده، گاه محیط زیست و منابع طبیعی به نحو نگران کننده ای تخریب می شوند و مورد تعرض قرار می-گیرند که ممکن است به خاطر بی احتیاطی یا حادثه ناگهانی یا رفتاری غیرقانونی...

15 صفحه اول

گفتمان عرفان در آثار جبران خلیل جبران

عرفان جبران متعلق به یک مکتب خاص نیست. او کتب آسمانی مانند قرآن کریم، انجیل و تورات و عرفان و حکمت شرق را منبع تغذیه اندیشه های خود قرارداده، و با نگاهی وحدت جویانه، عرفانی عرضه می کند که تمام زوایای هستی را در بر می گیرد. عرفان جبران، عرفانی طبیعی است، بدین معنا که در نگاه او، تمامی موجودات رو به سوی کمال دارند. وی نظریه معروف «تکامل انواع» را که بر اساس آن موجودات با انتخاب اصلح، شد و نمو می ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 28

pages  123- 166

publication date 2015-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023